Monday, October 28, 2013

दुबळी माझी झोळी

पोटापुरता पसा पाहिजे नको पिकाया पोळी,
देणाऱ्याचे हात हजारो दुबळी माझी झोळी,

हवास तितका पाडी पाऊस देवा वेळोवेळी,
चोचीपुरता देवो दाणा माय माउली काळी,

एक वीतिच्या वितेस पुरते तळ हाताची थाळी,
देणाऱ्याचे हात हजारो दुबळी माझी झोळी,

महाल गाद्या नकोत नाथा माथ्यावर दे छाया,
गरजेपुरती देई वसने जतन कराया काया,

गोठविनारा नको कडाका नको उन्हाचि होळी,
देणाऱ्याचे हात हजारो दुबळी माझी झोळी..

होते तितुके देइ याहुन हट्ट नसे गा माझा,
सौख्य देइ वा दुःख ईश्वरा रंक करि वा राजा

अपुरेपण हि ना लगे,.... ना लागे पस्तावाचि पाळि
देणाऱ्याचे हात हजारो दुबळी माझी झोळी
-ग. दि. माडगूळकर

Monday, October 21, 2013

भूवरी रावणवध झाला

देवहो, बघा रामलीला
भूवरी रावणवध झाला

दाहि दिशांचीं मुखें उजळलीं
कंपरहित ती अवनी झाली
रविप्रभेतें स्थिरता आली
पातली महद्भाग्यवेला

’साधु साधु’ वच वदती मुनिवर
छेडुं लागले वाद्यें किन्नर
प्रमोद उसळे भूलोकावर
सुरांचा महारिपू मेला

रणीं जयांचे चाले नर्तन
नृपासहित हे विजयी कपिगण
श्रीरामांचे करिती पूजन
वाहुनी फुलें, पर्णमाला

’जय जय’ बोला उच्चरवाने
कल्पतरूंचीं फेका सुमनें
फेका रत्नें, मणीभूषणें
जयश्री लाभे सत्याला

श्याम राम हा धर्मपरायण
हा चक्रायुध श्रीनारायण
जगदुत्पादक त्रिभुवनजीवन
मानवी रामरूप ल्याला

हा उत्पत्ति-स्थिति-लयकारक
पद्मनाभ हा त्रिभुवनतारक
शरण्य एकच खलसंहारक
आसरा हाच ब्रम्हगोलां

वत्सलांछना धरुनी वक्षीं
संतसज्जनां हा नित रक्षी
हा सत्याच्या सदैव पक्षीं
जाणतो हाच एक याला

हा श्री विष्णू, कमला सीता
स्वयें जाणता असुन, नेणता
युद्ध करी हें जगताकरितां
दाखवी अतुल रामलीला
- ग. दि. माडगूळकर

Monday, October 14, 2013

पर्गती

धानू शिरपती,
कुठं कशाची झाली रं पर्गती?
गाडी बी तीच
गडी बी तेच
बैल बी तेच
कासरा त्योच
सैल
मग बदललं ते काय?
बैलाचं पाय?
उजव्या अंगाचा भादा बैल,
डाव्या अंगाला आला
पर,
त्यानं बदल रं काय झाला?
आता बसणाराना वाटतंय
जत्रा माघारी निघाली
माझा म्हननं
ही मजलच अवघड हाय
हे वझं जीवापरीस जड हाय
गाडी बी नवी बांधाय हुवी
रस्ता बी नवा कराय होवा
ताजीतवानी खोंडं जुपली
'त' कुणाला ठावं
जाईल गाडी सरळ
पण हे कुणी करायचं?
कसं करायचं?
पयला गाडीवान म्हनायचा
जल्दी जल्दी
आताचा बी म्हनतोय
जल्दी जल्दी
वाट बदलत न्हाई
बैल हालत नाही
धानू शिरपती,
ही कसली गा क्रांती?
-ग. दि. माडगूळकर

Monday, October 7, 2013

सुख

एका वटवृक्षाखाली,बसुनिया दोन श्वान
एकमेकांना सांगती,अनुभव आणि ज्ञान
एक वये वाढलेले,एक पिलू चिमुकले
वृध्द-बालकात होते,काही भाषण चालले.

कोणाठायी सापडले तुला जीवनात सुख?
वृध्द बालका विचारी,त्याचे चाटुनिया मुख.

मला वाटते आजोबा,सुख माझ्या शेपटात
सदाचाच झटतो मी,त्यास धराया मुखात
माझ्या जवळी असून,नाही मज गवसत
उगाचच राहतो मी,माझ्या भोवंती फिरत

अजाण त्या बालकाची,सौख्य कल्पना ऐकून,
क्षणभरी वृध्द श्वान,बसे लोचन मिटून.

कोणाठायी आढळले तुम्हा जीवनात सुख?
तुम्ही वयाने वडील,श्वान संघाचे नायक!

बाल श्वानाच्या प्रश्नाला देई जाणता उत्तर -
तुझे बोलणे बालका,बिनचूक बरोबर -
परि शहाण्या श्वानाने,लागू नये सुखापाठी
आत्मप्रदक्षिणा येते,त्याचे कपाळी शेवटी.

घास तुकडा शोधावा,वास घेत जागोजाग
पुढे पुढे चालताना पुच्छ येते मागोमाग.
-  ग. दि. माडगूळकर